Stalin vspomnil o vas

Van zo'n beetje alle grote wereldgebeurtenissen heeft Boris Efimov wel een politieke cartoon getekend. Efimov werkte zijn hele leven voor Russische tijdschriften en kranten als Pravda en moest dus lange tijd tekenen onder de uiterst strenge supervisie van Stalin. Voor de dictator koestert hij nog steeds ambivalente gevoelens, zo zegt hij in de vele gesprekken die regisseur McNeer met hem had vlak voordat hij op honderdachtjarige leeftijd stierf. Stalin heeft Efimovs broer, een beroemd journalist die nog door Hemingway is bewierookt, laten executeren, een trauma dat hij op het eind van zijn leven nog steeds niet verwerkt heeft. Maar Efimov zegt ook dat hij zijn leven en carrière aan diezelfde Stalin te danken heeft. Hij had namelijk hetzelfde lot kunnen ondergaan als zijn broer, omdat het in die tijd gebruikelijk was dat de hele familie van een verdachte werd opgepakt. Maar het feit dat Stalin een fan was van zijn politieke cartoons, waarvan er vele in de documentaire zijn verwerkt, heeft hem gered. Efimov schudt het ene na het andere verbazingwekkende verhaal uit zijn mouw, waarbij duidelijk wordt dat loyaliteit het onder Stalin altijd van de vrijheid van meningsuiting won. (International Documentary Film Festival Amsterdam)